Veuve op het label van de Champagnefles, je hebt het vast vaker gezien. Bekende Veuves zijn wel Veuve Clicquot, Veuve Durand, Veuve Bonneval, Veuve Devaux, Veuve Doussot.. etc. Nu kun je uiteraard denken dat Veuve een veelgebruikte voornaam is in Franrkijk, naast Francois en Pierre, echter niets is minder waar. Het is zelfs wel een treurig verhaal.
Veuve=weduwe
Tsja, dat is het dan.. veuve is het Frans voor weduwe. En dan hebben we het hierbij vaak over de weduwes uit de eerste wereldoorlog (1914-1918). Ook al was Nederland tijdens de eerste wereldoorlog neutraal in landen als België en Frankrijk heeft de eerste wereldoorlog bijna meer impact gehad dan de tweede wereldoorlog. Wellicht uiteraard ook omdat het de eerste was. Als je in de Champagne bent zul je zien dat er ook geen dorp is zonder standbeeld voor de gevallen van “La Grande Guerre” oftewel de eerste wereldoorlog.
De Frans-Duitse grens
In 1871 annexeerden de Duitsers de Alsace/Elzas (in de Elzas wordt door met name oudere mensen ook nog Duits geproken). Hierdoor lag in 1914 de Frans-Duitse grens dus al erg dicht tegen de Champagne aan. Op 3 augustus 1914 trok het Franse leger de Elzas in om daar de Duitsers tegen te houden. Alleen ging dat faliekant mis om meerdere redenen, waarbij het feit dat zij nog in de helderrode uniformen ten strijd gingen in plaats van camouflage kleding wellicht de meest interessante is.
Op 3 september passeerden de eerste Duitsers al langs de wijngaarden van Montagne de Reims. De komende jaren heeft de regio nog veel te lijden onder dit oorlogsgeweld, het front ligt immers maar op enkele kilometers. Het gebied de Marne is in de eerste wereldoorlog het zwaarst getroffen doordat er 2 verdslagen zijn in het westen van de Marne en er de loopgravenoorlog in het noorden. Voor de liefhebbers zijn er meerdere routes in de Champagne die over dit verleden gaan.
Tijdens de oorlog werden de oogsten gedaan door de ouderen, vrouwen en kinderen onder moeilijke omstandigheden omdat de kogels ze letterlijk om de oren vlogen. Na de oorlog kwamen vele mannen helaas niet terug. De vrouwen waren ondertussen zelf Champagne gaan maken, omdat je daarmee nu eenmaal meer mee verdiende dan met het verkopen van alleen de druiven.
Veuve Clicquot
Dit wil uiteraard niet zeggen dat de veuves alleen kwamen door de eerste wereldoorlog. De bekendste veuve van allemaal is toch wel Barbe-Nicole Clicquot, oftwel la Grande Dame de Champagne. Ze werd geboren in 1777 in Reims en als dochter van Baron Ponsardin kreeg ze gelukkig ook een goede opleiding mee. In 1798 trouwt ze met Francois Clicquot, zoon van de oprichter van het gelijknamige champagnehuis. In 1805, als ze 27 jaar oud is, komt haar man te overlijden en blijft ze alleen achter met haar dochter. Op dat moment bestaat het huis 33 jaar en produceren ze jaarlijks ca 100.000 flessen.
Gedurende haar leven werkt ze hard om het huis groot te maken, zo koopt ze extra wijngaarden, en dan met name in de Grand en Premier Cru gebieden Bouzy, Verzy en Verzenay. Bij haar dood in 1866 heeft ze het weten uit te bouwen tot een Champagnehuis met 286 hectare wijngaarden, 750.000 flessen per jaar en export naar alle windstreken. En o ja dat orange label… dat was ook haar idee, ze wilde namelijk dat je altijd en overal kon herkennen. Tot die tijd was het gewoon dat je alleen aan de dop kon zien van welk huis een Champagne was.
Ook heeft la Grande Dame de rosé d’assemblage geïntroduceerd. Hierbij krijg je de rosé kleur door het mengen van witte en rode wijn. Deze assemblage methode zie je nog steeds veel bij rosé champagnes uit het noorden van de Champagne. Als je in Reims bent, breng dan zeker een bezoek aan de caves van Veuve Clicquot aan de Rue Albert Thomas1. Een eerbetoon aan deze Grande Dame die veel heeft betekend voor Champagne.
